Polecenie less
umożliwia przewijanie tekstu nie tylko do przodu, ale także do tyłu, wyszukiwanie w obu kierunkach, przechodzenie bezpośrednio do końca lub początku pliku. Osobliwością less
jest to, że polecenie nie czyta tekstu w całości, ale ładuje go w małych fragmentach.
Zapis polecenia less
w terminalu wygląda następująco:
command options file
Najpopularniejszymi opcjami są:
-a
, --search-skip-screen
- nie przeszukuje tekstu aktualnie wyświetlanego na ekranie;
-bn
, --buffers=n
- ustawia rozmiar bufora pamięci;
-c
, --clear-screen
- przewija tekst, całkowicie usuwając zawartość ekranu (przewijanie wiersz po wierszu nie będzie działać);
-Dxcolor
, --color=xcolor
- ustawia kolor wyświetlanego tekstu;
-E
, --QUIT-AT-EOF
- wyjście, gdy narzędzie osiągnie koniec pliku;
-e
, --quit-at-eof
- wyjście, gdy narzędzie osiągnie koniec pliku po raz drugi;
-F
, --quit-if-one-screen
- wyjście, jeśli zawartość pliku mieści się na jednym ekranie;
-f
, --force
- otwiera specjalny plik;
-hn
, --max-back-scroll=n
- ustawia maksymalną liczbę linii do przewinięcia do tyłu;
-yn
, --max-forw-scroll=n
- ustawia maksymalną liczbę linii dla przewijania do przodu;
-i
, --ignore-case
- ignoruje wielkość liter;
-I
, --IGNORE-CASE
- ignoruje wielkość liter, nawet jeśli wzorzec wyszukiwania zawiera wielkie litery;
-jn
, --jump-target=n
- określa, w którym wierszu mają być wyświetlane wyszukane informacje;
-J
, --status-column
- zaznacza wiersze odpowiadające wynikom wyszukiwania;
-n
, --line-numbers
- nie wyświetla numerów linii;
-N
, --LINE-NUMBERS
- wyświetla numery linii;
-s
, --squeeze-blank-lines
- zastępuje wiele kolejnych pustych wierszy jednym pustym wierszem;
-w
, --hilite-unread
- podświetla pierwszą linię nowego fragmentu tekstu.
Podczas przeglądania tekstu narzędziem można sterować za pomocą wewnętrznych poleceń, wpisując je na klawiaturze komputera. Najczęściej używane to:
h
, H
- pomoc;
Spacja
, Ctrl+V
, f
, Ctrl+F
- przewijanie tekstu o jeden ekran do przodu;
Enter
, Return
, Ctrl+N
, e
, Ctrl+E
, j
, Ctrl+J
- przewijanie tekstu o n linii do przodu, domyślnie n=1;
y
, Ctrl+Y
, Ctrl+P
, k
, Ctrl+K
- przewija tekst o n wierszy do tyłu, domyślnie n=1;
Ctrl+→
- przewija tekst w poziomie do końca wiersza;
Ctrl+←
- przewija tekst poziomo do początku wiersza;
:d
- usunięcie bieżącego pliku z listy plików;
Ctrl+G
, :f
- wyświetlenie podstawowych informacji o pliku;
q
, Q
, :q
, :Q, :Q
, ZZ
- wyjście.
Listę wszystkich opcji i poleceń wewnętrznych można wyświetlić w terminalu, wykonując polecenie
$ man less
Użycie opcji jest opcjonalne. Plik można otworzyć, wykonując następujące polecenie:
$ less filename.txt
Wiersz poleceń zniknie, a określony dokument zostanie otwarty w oknie terminala. Następnie można go przeczytać, używając klawiszy Enter i y lub innych klawiszy do przewijania w przód i w tył.
W dolnej części okna pojawi się pole z migającym kursorem. Tutaj można wpisać wewnętrzne polecenie, na przykład, aby ustawić wzorzec wyszukiwania dla narzędzia.
Opcje są niezbędne do wyświetlania tekstu i sprawiają, że praca z narzędziem jest wygodniejsza. Na przykład w tekstach często występuje wiele pustych linii. "Zjadają" one miejsce na ekranie, nie przynosząc żadnego pożytku. Dlatego do polecenia less
należy zawsze dodawać opcję -s
lub --squeeze-blank-lines -
usuwa ona niepotrzebne puste linie.
$ less -s textfile.txt
Porównaj jak wygląda ten sam tekst z opcją -s
(po lewej) i bez niej (po prawej).
Narzędzie less
jest często używane nie do czytania tekstu, ale do znajdowania określonych sekcji w dużych dokumentach. Jeśli chcesz znaleźć słowo, wpisz /text (aby przeszukać tekst w dół) lub ?text (aby przeszukać tekst w
górę) w polu z migającym kursorem i naciśnij Enter. W razie potrzeby użyj standardowych wzorców. Wszystkie fragmenty tekstu spełniające określone warunki wyszukiwania zostaną podświetlone kontrastowym kolorem.
Aby wyjść z less
i powrócić do wiersza poleceń terminala, należy nacisnąć q
, ZZ
lub wykonać inne polecenie sygnalizujące zakończenie pracy. Należy zauważyć, że narzędzie less
jest przeznaczone wyłącznie do przeglądania dokumentów.
Nie pozwala ono na edycję, formatowanie lub ponowne zapisywanie tekstu. Polecenie less
w systemie Linux jest przydatne do przeglądania dużych plików tekstowych, z którymi trudno jest pracować w edytorach tekstu.